جراحی بینی در بارداری یکی از موضوعاتی است که بسیاری از زنان در این دوران به دلیل دغدغه‌های زیبایی و سلامت به آن فکر می‌کنند. با این حال، بارداری دوره‌ای حساس است که بدن تغییرات فیزیکی و هورمونی زیادی را تجربه می‌کند و به همین دلیل، انجام جراحی‌های انتخابی از جمله جراحی بینی در این دوران با چالش‌ها و محدودیت‌هایی همراه است. جراحی بینی که به دلایل زیبایی یا عملکردی انجام می‌شود، نیازمند بیهوشی و مراقبت‌های پس از جراحی است که اگر در بارداری انجام شود، بر سلامت مادر و جنین تاثیر خواهد داشت.
چرا جراحی بینی در بارداری ممنوع است؟
جراحی بینی در دوران بارداری به دلیل خطراتی که برای مادر و جنین دارد، ممنوع است. دلایل اصلی این ممنوعیت عبارتند از:
خطرات بیهوشی: داروهای بیهوشی روی سلامت جنین تأثیر منفی می‌گذارند و خطراتی مانند ناهنجاری های مادرزادی را افزایش می‌دهند. جنین در مراحل اولیه بارداری به ویژه نسبت به داروها حساس است، و اثرات بیهوشی رشد و تکامل جنین را مختل می‌کند
خطرات داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌ها: بعد از جراحی، معمولاً داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود که برخی از آن ها برای جنین مضر می‌باشند و خطراتی چون اختلالات رشدی یا سقط جنین را افزایش می‌دهند.
تغییرات هورمونی: در دوران بارداری، سطح هورمون ها تغییر می‌کند که باعث افزایش تورم و تجمع مایعات در بافت‌ها می‌شود. این امر باعث تغییر شکل بینی پس از جراحی شود و نتیجه نهایی جراحی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ریسک عوارض جراحی: بارداری فشار زیادی بر سیستم گردش خون و قلب وارد می‌کند. عمل جراحی استرس بیشتری به بدن وارد می‌کند و خطراتی مانند لخته شدن خون و افزایش فشار خون را افزایش می‌دهد که برای مادر و جنین خطرناک است.
تداخل با روند بهبودی: بارداری روند بهبودی را کند می‌کند، زیرا بدن منابع خود را بیشتر به رشد و حمایت از جنین اختصاص می‌دهد. این موضوع موجب طولانی شدن دوره نقاهت و افزایش خطر عفونت می‌شود.
زمان مناسب برای جراحی بینی پس از زایمان
زمان مناسب برای جراحی بینی پس از زایمان معمولاً حداقل ۶ ماه بعد از زایمان توصیه می‌شود. این زمان به چند دلیل مهم مورد تأکید است:
بازگشت تعادل هورمونی: پس از زایمان، سطح هورمون های بدن به تدریج به حالت عادی برمی‌گردد. این تغییرات هورمونی تا چند ماه طول می‌کشد، و تورم ناشی از بارداری و زایمان نیز به مرور کاهش می‌یابد. انجام جراحی بینی پس از بازگشت بدن به حالت طبیعی، نتایج بهتری به همراه خواهد داشت.
تکمیل دوره شیردهی: اگر مادر در دوران شیردهی است، بهتر است جراحی تا پایان شیردهی یا کاهش آن به تعویق بیفتد، زیرا داروهای بیهوشی و برخی داروهای پس از جراحی از طریق شیر به نوزاد منتقل می‌شوند و اثرات منفی بر او خواهند داشت.
بهبود وضعیت جسمی و انرژی مادر: زایمان و مراقبت از نوزاد تازه متولد شده نیاز به انرژی و توجه زیادی دارد. حداقل ۶ ماه پس از زایمان، بدن مادر به شرایط بهتری از نظر قدرت بدنی و بهبودی می‌رسد و او برای مدیریت دوره نقاهت جراحی آمادگی بیشتری خواهد داشت.
کاهش تورم عمومی بدن: بدن برخی از مادران پس از زایمان دچار تورم یا تجمع مایعات است که بر نتیجه نهایی جراحی تأثیر می‌گذارد. انتظار تا کاهش کامل تورم عمومی بدن کمک می‌کند تا نتایج جراحی دقیق تر و مطلوب تر باشد.
تاثیر هورمون‌های بارداری بر نتیجه جراحی بینی
هورمون های بارداری، به ویژه استروژن و پروژسترون، تاثیرات قابل توجهی بر نتیجه جراحی بینی دارند. این هورمون ها باعث افزایش احتباس مایعات و تورم بافت ها در سراسر بدن، از جمله بینی، می‌شوند. به دلیل این تورم، شکل و اندازه بینی در دوران بارداری تغییر می‌کند و پس از جراحی نتایج متفاوت از حالت طبیعی نشان داده می‌شود. همچنین، افزایش جریان خون ناشی از هورمون ها باعث حساسیت بیشتر عروق خونی و در نتیجه افزایش احتمال کبودی و تورم می‌شود که دوره بهبودی پس از جراحی را طولانی تر می‌کند.
این تغییرات هورمونی حتی باعث می‌شوند که تورم بینی بعد از جراحی به کندی کاهش یابد و فرم نهایی بینی زود تر از چند ماه پس از جراحی آشکار نشود. به همین دلیل، توصیه می‌شود که جراحی بینی حداقل ۶ ماه پس از زایمان انجام شود، زمانی که سطح هورمون ها به حالت طبیعی بازگشته و تورم ناشی از بارداری فروکش کرده است. این امر باعث می‌شود که نتیجه نهایی جراحی دقیق تر و به شکل مطلوب تری نمایان شود.
عواقب و عوارض جدی جراحی بینی در بارداری
داروهای بیهوشی از جفت عبور کرده و روی رشد جنین تأثیر می‌گذارند. این داروها خطر نقص های مادرزادی و مشکلات رشد جنین را افزایش می‌دهند، به ویژه اگر جراحی در سه ماهه اول بارداری انجام شود که دوره حساس تشکیل اعضای بدن جنین است.
بارداری به طور طبیعی خطر خونریزی را افزایش می‌دهد، و جراحی بینی این خطر را بیشتر می‌کند. خونریزی شدید تهدید کننده جان مادر است و به سلامتی جنین آسیب می‌رساند.
استرس ناشی از جراحی و عوارض جانبی داروها منجر به انقباضات رحمی می‌شود و خطر سقط جنین یا زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.
در بارداری، سیستم ایمنی بدن دچار تغییراتی می‌شود که بدن را در برابر عفونت آسیب پذیرتر می‌کند. عفونت های پس از جراحی نه تنها برای مادر خطرناک هستند، بلکه به جنین نیز آسیب می‌رسانند.
نتیجه گیری
سلامتی مادر و جنین در دوران بارداری از اولویت های اصلی است و انجام جراحی هایی مانند جراحی بینی خطرات قابل توجهی برای هر دو به همراه دارد. تصمیم برای انجام این نوع عمل باید به زمانی موکول شود که بدن به طور کامل به حالت طبیعی خود بازگشته باشد و هیچ گونه تهدیدی برای سلامت مادر و فرزند وجود نداشته باشد. در این مدت، بهترین کار پیگیری مراقبت های بارداری و تمرکز بر سلامت عمومی است تا بعد از دوران بارداری و شیردهی، تصمیمات پزشکی به طور آگاهانه و با رعایت ایمنی انجام گیرد.
